مجله خبری مساجد

امامزاده پاد شاه شهباز گردشگاهی زیارتی و سیاحتی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در روستای رودبال بنا شده در استان عجم میباشد. این گردشگاه با وجود مناظر زیبای طبیعی همچون آبشار و چشمه و همینطور پوششی جنگلی از درختان و گیاهان مختلف و وجود زیارتگاه به گردشگاهی پررفت‌و‌آمد تبدیل شد‌ه‌است.
امامزاده پاد شاه شهباز، روستایی از توابع قسمت مرکزی شهرستان استهبان در استان عجم کشور‌ایران میباشد.
این روستا در ۲ کیلومتری روستای باغشاد از توابع شهر رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ایج و شهرستان استهبان جای دارد و براساس سرشماری راس داده های عددی کشور‌ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن تحت سه خانوار بوده‌ میباشد. این روستا به خیال وجود مزار فرمان روا شهباز به روستای فرمان روا شهباز دارای شهرت گردیده‌ میباشد. روستای شاه شهباز دارنده جاذبه توریستی و توریسم بسیار متعددی بوده که تمامی ساله گردشگران مختلفی را از نقاط مختلف مرزو بوم به خویش جذب می‌کند. وجود بخش ها طبیعی دیده نشده، وجود رودخانه دایمی، وجود تنوع زیستی و جاذبه‌های مذهبی سبب دقت گردشگران بخش اعظمی به‌این حوزه‌ شده آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد است.

این آرامگاه به امر خشایارشا در 100 متری شرق مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و شمال شرق آرامگاه داریوش ایجاد شده است، ساختار صلیبی آرامگاه همانندی متعددی به آرامگاه داریوش دارااست.
در جناح بالایی صلیب، تصاویری از فروهر، ماه و حریق شاهی در آتشدان کنده‌کاری گردیده‌است.
در قسمت دیگر صلیب، خشایارشاه در موقعیت نیایش حجاری گردیده است.
برخلاف آرامگاه داریوش گرانقدر در نقش رستم ، درین سازه خبری از کتیبه وجود ندارد.
فضای داخلی آرامگاه خشایارشاه را دهلیزی به بعد ها 3 متر در 6.60 متر تشکیل داده میباشد که نسبت به آرامگاه داریوش گران قدر خرد‌خیس میباشد.
این بنای باستانی تنها دارنده یک اتاق میباشد که سه گور در آن قرار گرفته میباشد.
هنوز مشخص و معلوم وجود ندارد که چه افرادی در کنار خشایارشاه دفن گردیده‌اند و بر طبق در نظر گرفتن و گمان باستان‌شناسان، احتمال داراست یکی‌از قبرها وابسته به آمتریس، دختر رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد هوتن باشد

آرامگاه اردشیر یکم در نقش رستم
آرامگاه اردشیر یکم در دخمه‌ای که در مسافت 37 متری سمت چپ آرامگاه داریوش گران قدر در نقش رستم دفن شد.
ساختار کلی آرامگاه اردشیر یکم در نقش رستم شبیه آرامگاه داریوش گران قدر و خشایارشا میباشد، ظاهری صلیبی که روی جناح‌های آن سنگ‌تراشی گردیده‌است.
تصاویر حکاکی‌ گردیده روی آرامگاه تفاوت‌ های مختصری با آرامگاه داریوش والا دارااست ولی این سازه نسبت به سایر آرامگاه‌ های نقش رستم زخم متعددی چشم و کهنه شد‌ه‌است
باطن آرامگاه اردشیر یکم هم به تاسی از آرامگاه داریوش تعالی دارنده سه اتاقک میباشد البته تفاوت عمده آن با آرامگاه داریوش، ساختار نامنظم و بی‌اعتنا آن میباشد که نماد‌ دهنده تشکیل داد آن بوسیله سنگ‌تراشانی با مهارت نادر‌خیس میباشد.
باطن هریک از اتاقک‌ها یک قبر آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد قراردارد که مطابق ظواهر تر و تمیز‌خیس یکی‌از آن، احتمال می‌رود این قبر وابسته به اردشیر یکم باشد.
طبق نوشته مورخان، شهبانو داماسپیا در به عبارتی روز فوت اردشیر یکم دارفانی را وداع گفت و ممکن میباشد یکی قبور نقش رستم وابسته به وی باشد

بقاع متبرکه امامزادگان هارون و هاشم (ع) که از نوادگان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حضرت امام موسی کاظم (ع) به شمار می‌روند، در شمال پل روستای لیلستان جای‌دارد. این حرم در جاده کرج _ چالوس فی مابین فضای سبز درختان روستای خوشگل لیلستان جای‌دارد. وجود دو اصله درخت کهنسال در محوطه آستانه امامزادگان هارون و هاشم (ع) حکایت از عمر آن دارااست. بنایی جهت اسکان زائرین درین بقاع متبرکه امامزادگان هارون و هاشم (ع) تاسیس گردیده‌است .روستای لیلستان روستایی خوشگل و جالب از توابع قسمت آسارا میباشد که از روش جاده کرج – چالوس بعداز ۱۰ کیلومتر فرعی قابل دسترسی میباشد. این روستا در دهستان آدران جای دارد و براساس سرشماری راس داده های عددی کشور‌ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۸۴ نفر (۷۳خانوار) بوده‌میباشد. رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد عموم روستا به لهجه تاتی کلام میگویند.

بنای اساسی زیارتگاه تماما تازه و مشمول فضای کوچکی میباشد که بارگاه آلومنیومی در میانه آن قرار گرفته و ایوانی با سقف مسطح از سه طرف آرامگاه را میان گرفته میباشد.بنایی جهت اسکان زائرین در‌این بقاع تاسیس شد‌ه‌است .زمین حاصلخیز و هوای خوش با مردمانی میهمان‌نواز و وجود امامزادگان هارون و هاشم(ع) در‌این روستا از خصوصیت‌های بارز آن محسوب میشود.
شیوه دسترسی
مسیر خودروی فردی
چهت نیل بدین روستا می‌بایست مسافت‌ای آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد چهل و پنج کیلومتری از استان البرز تا حیطه پل‌خواب جاده چالوس را پیمود و بعداز طی مسیری ده کیلومتری در جاده فرعی بدین حوزه‌ قشنگ رسید.

آستان امامزاده محمد مسعود خنداب در شهرستان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد خنداب ، راس شهر خنداب واقع گردیده‌است. به اطمینان هم محلی و بنابر نقل اقوال گذشتگان و روايات سينه به سينه این امامزاده از نوادگان امام موسی كاظم (علیه السلام) است. او فرزند امامزاده عبدالعزیر جمال الدین (علیه السلام) بوده و نسب او با یازده واسطه به امام موسی کاظم (علیه السلام) منتهی میشود. وفات سیّد مسعود نزدیک به سال ۵۸۵ هـ.ق اتّفاق افتاده میباشد. وی دارنده پنج اخوی بود که در استان مرکزی می ‏زیسته‏ اند.

شهرستان خنداب با اقليمی سرسبز و جاذبه های گوناگون توریسم از شهرستان های دوازده گانه استان مركزی میباشد كه گردشگران را به خویش می‌خواند. این شهرستان در کنار جاذبه های تاریخی و طبیعی دارنده اماکن اساسی در موضوع توریسم مذهبی میباشد. امامزاده محمد مسعود فرزند امام موسی كاظم (ع) كه در ميان شهر و در كنار رودخانه قراردارد دليلی بر عمر این ناحیه دستکم از سده دوم هجری میباشد. بقعة امامزاده محمد مسعود به شماره ۲۵۰۱۶ در تاریخ ۱۸/۱۲/۱۳۸۷ به تصویب رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اثرها ملّی و تاریخی کشور‌ایران رسیده میباشد.

خصوصیات مقبره
بنای ساختمان مقبره دربرگیرنده بقعه و شبستانهای جانبی و یک تراس و یک گنبد آجری میباشد. بخش داخلی مقبره به بعدها حدود ۱۲×۱۹ متر است. بعدها داخلی مقبره ۳/۵*۳/۵ متر میباشد. نمای گنبد صورت شلجمى میباشد که از باطن پوشش گچى داشته و از بیرون با ترصیع کاشی در خشت با طرح های ترنجی فیروزه ای رنگ دارااست. گچبری تحت گنبد، با خط ثلث بر جسته بر قضیه قهوه‏ اى پر‌نور میباشد که آیه ها قرآن بر آن نقش بسته و تاثیر معلم محمّد على کافى میباشد. از شی ءها تاریخى هنرى مو جود در بقاع، یک جفت لامپ‏ مبنا‏ دار بلورین آبى رنگ و بارگاه چوبى میباشد که در سال ۱۳۱۰ هـ .ق وقف مرقد گردیده‌است. بارگاه آلومینیومی بر روی مرقد جای‌دارد و بارگاه چوبی با طرح گره چینی تاريخ حك گردیده دارااست که نماد می‌دهد اين ضريح در سال ۱۳۱۰ بر مزار آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد امامزاده مسعود نصب گرديده میباشد. کتیبه ای سنگی بالای درب ورودی بقاع مشاهده میشود که اشعاری در مدح امامزاده درج شده که علاوه بر آن او را فرزند حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) و اخوی امام رضا (علیه السلام) معرفی کرده و اسم او را محمد مسعود بیان نموده است. این کتیبه تاریخ ۱۳۴۳ داشته و تاثیر “ملبوبی” به پیشنهاد “محمد حسین یادگاری” میباشد البته بنای پيشين مقبره نزدیک به ۱۰۰ سال پيش تشکیل شده و سالها همانند نگينی در مركز شهر خنداب چشم می‌شد. با گذر مجال و فرسوده شدن بنای قديمی، بنای جدیدی برای آن ساخته شد. اين مقبره دارنده شصت جريب زمین ها موقوفه و رقبات ديگر میباشد كه درآمد نتایج از آن ضمن آبادانی بقاع مطهر در ايجاد اشتغال مفید بوده میباشد. در قسمتى از صحن خرد امامزاده، محل کار اداره وقف خنداب ساکن میباشد. اشعار کتیبه ورودی بقعه به گستردن تحت میباشد:

اين شاهزاده كه به خنداب اندر میباشد اندر جلال و جايگاه به كيوان موازی میباشد
اندر نسب اخوی پاد شاه دين رضا فرزندپاك حضرت موسی بن‌جعفر میباشد
نامش محمد مسعود (علیه السلام) در عالم همنام جد خويش جناب پيمبر میباشد

امامزاده محمد و عبدالله (ع) مرتبط با سدهٔ ۸ و ۹ که در مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شهرستان شمیرانات، نصیب لوسانات، روستای بوجان واقع گردیده و تیم تلوزیونی تنهایی لیلا در آن تاسیس شده است. عمر بنای حرم امامزاده محمد و عبدالله (ع) به عصر صفویه گشوده می‌شود. امامزاده محمد و عبدالله (ع) در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ تصویب ۱۰۳۸۳ به‌تیتر یک کدام از اثرها ملی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده میباشد. همسایه به‌این امام زاده سید محمد می‌گویند. بعدازظهر ها امامزاده محمد و عبدالله (ع) درحال حاضر و هوای زیبایی داراست.
بنای ساختمان مقبره متبرکه با مساحتی حدود ۲۰ متر مربع در فضایی به حجم حدود ۲۵۰۰ متر مربع درمنطقه ای کوهستانی و خوش آب و هوا میباشد. و یک سری درخت چنار سابق نیز در محل بقاع قراردارد. پلان سازه مربع صورت و سقف آن از باطن به طور مدور میباشد که در نصیب بالا به طور گچبری و دارنده طرح شمسه میباشد. زمین ها رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و موقوفات متعددی جزو در آمدهای این حرم میباشد.
نَسَب این دو امامزاده، طبق نوشته روی سنگ قبر، به امام زین العابدین می‌رسد. محمد و عبدالله بن هادی بن زین العابدین. البته آیت الله ضیاءالدین نجفی، این سیرتکامل بیان می نماید که «امامزاده محمد [و عبدالله ]، از نوادگان امام کاظم (علیه السلام) میباشد»
یه خرده فراتر از امام زاده، درون خیابان مسجد سقاخانه ای وجود داراست که آب بسیار خنکی از شیرهای آن روان میباشد.
این آستان در راس روستا، جنوب مسجد و غرب جاده ی ارتباطی لواسان خرد به بوجان و ناصرآباد قراردارد. وضعیت جغرافیایی آن: ۳۵ جايگاه و ۵۱ دقیقه و ۰/۵۴ ثانیه پهنا جغرافیایی و ۵۱ سکو و ۳۷ دقیقه و ۱/۲۳ ثانیه ارتفاع جغرافیایی میباشد که در طول ۱۹۸۵ متری سطح دریا جای دارد.
توالت این امام زاده در محوطه حیات جای‌دارد. خرد میباشد و به همین استدلال زنانه و مردانه ندارد.
همگی سکانس های سریال تنهایی لیلا در‌این امام زاده و روستای بوجان ایجاد شده است.
بعد از فیلم برداری فیلم تنهایی لیلا، اشخاص آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد محلی و اهل یک محل روستا با زائران بد واکنش می نمایند.
روش دسترسی
مسیر خودروی فردی
از طهران به سمت لواسان جنبش فرمایید. پیش از میدان به سمت خیابان اسدیان بروید. این خیابان را تا آخر بروید. بعد از طی کردن حدود ۶ کلیومتر به روستای بوجان می رسید. همگی مسیر آسفالته میباشد.

حرم امامزاده هبه الله (ع) در روستای تکیه شهرستان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شازند وایشان قراردارد.این زیارتگاه در دامنه کوهی واقع گردیده‌است و آب بسیار سردی از ذیل ساختمان آن از دل کوه بیرون می‌آید. در ماه محرم هیات های عزاداری روستاهای دور و بر به عنوان مثال چشمه پهن، واشه، عمارت، قاسم اباد ، قلعه پسیجان و روستای تکیه در این زیارتگاه تجمع کرده و به عزاداری می پردازند.

تابستانها و فصل پاییز همیشه این زیارتگاه مملو‌از جمعیت می‌باشد.بر پایه ی بازرسی های انجام شده بوسیله یک موسسه پژوهشی شهر قم ، این امامزاده نسل نهم حضرت امام سجاد(ع) است. شجره ان هم به این تفصیل هست. سید هبه الله فرزند علی فرزندالحسین فرزند ابو جعفر محمد فرزند علی فرزند ابوالحسن محمد فرزند علی برطه فرزند الحسن الافطس فرزند ابوالحسن رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد علی اصغر فرزند امام زین العابدین. البته سید هبه الله فرزندی بنام محمد داشته می باشد.

این زیارتگاه ساختمان آجری نوساز دارااست. بنای آن دو طبقه و به طور کامل جدید هست. دور و اطراف آن محوطه سازی اندکی شد‌ه‌است و و زورار روی آن می نشینند. در ساختمان زیارتگاه و در طبقه فوقانی سالن بسیار بزرگی وجود دارد که مرقد مطهر وسط آن قرار گرفته می باشد. ضریح زیارتگاه روی مرقد قرار گرفته است. نماز جماعت گاه و بیگاه با حضور زائران آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در نزدیکی ضریح برگزار می شود.در ۲۰۰متری زیارتگاه نیز قبر دو شهید حفاظت مقدس قراردارد.

ورودی مسجد عتیق شیراز، شش دروازه داراست مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد دو دروازه در شرق، دو دروازه در غرب، یکی‌از در جنوب و یک کدام از در شمال.
مهمترین ورودی در شمال جای‌دارد که به خیال و خاطر بیان اسم دوازده امام شیعه (ع) روی چهار کاشی آن، دوازده امامی نامیده می‌شود.
دیگر خصوصیت این ورودی، مقرنس باشکوه و کتیبه بر روی کاشی های معرق در پایین پیش تاق آن میباشد.
در پس ورودی مسجد عتیق، یک هشتی با سقف زیبای تویزه داری، که با گل اخرایی رنگ تر و تمیز گردیده‌است.
بعداز ورودی صحن مرکزی مسجد قراردارد رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد پیرامون این صحن بناهای مسجد قرار گرفته اند.
صحن مسجد عتیق شیراز، دارنده سه آبگینه خرد میباشد که آبگینه مرکزی، هشت گوش و دو آبگینه دیگر، دوازده ضلعی می باشند.حضور آب درین آبگینه ها، موجب تولید غنای حسی مناسب، و منعکس شدن عنصرها و بناها در آن گردیده‌است.
همینطور مسجد جامع عتیق دارنده سه حیاط میباشد؛ حیاط شمالی که پر اسم و رسم به «طاق مروارید» میباشد با مقرنس آجری تزئین گردیده و دو مناره کوتاه در بالای آن قرار دارا هستند.
در کناره بالایی طاق، کتیبه ای نصب گردیده که آیاتی از قرآن مجید روی آن درج شد‌ه‌است.
در سمت شرقی حیاط شمالی یک شبستان نو ساز قراردارد که سقف آن بر ستونهای باریک قرار گرفته و با کاشی کاری های خوشگل تزئین گردیده است.
در جلوی ضلع شمالی این شبستان، حیاط گرانقدر مشرفی به یک محراب سنگی وجود دارااست.
نصیب غربی مسجد رواقی داراست که با یک راهروی بلند به دروازه ورودی و بازار همسایه پیوند می خورد و تداعی کننده ی ابهام و رمزوراز می‌باشد.
صحن های فراخ، تراس گشوده و بزرگ از خصوصیت های این شاخص میباشد. از سوی دیگر با التفات به شاخص آسانی، تماما معین میباشد که جای و یا این که به عبارتی مسجد، فضای گوشه و کنار را گرد خویش متمرکز ساخته میباشد.
اکثر وقت ها مصالح مستعمل در ایجاد کرد مسجد عتیق شیراز گچ، سنگ و کاشی میباشند. ولی این زمینه را بایستی مد لحاظ داشت که مصالح نپخته هیچ زیبایی ندارند و زمانی جذاب میشوند که با هنر معماران اهل ایران به‌فعالیت می روند. روی اکثر اوقات مصالح این سازه خصوصا آن ها که جلوه بیرونی دارا‌هستند، ابزار زده گردیده گچبری، مقرنس‌کاری، سنگ‌بری با نازکی بالا و… که به وُفور در کناره‌کناره مسجد جامع عتیق به‌دیده می خورد.
مسجد عتیق شیراز اكنون بصورت یکی مساجد آباد و اساسی و آبرومنـد شیراز در آمده میباشد که خلال اینکه فساد های آن نوسازی شـده اسـت، دو شبستان بـزرگ و عظیم و مجلل در آن تاسیس شده است.
صحن ایوان مسجد که به بعدها ۵۵ × ۷۵ متر آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد میباشد، سنگ فرش گردیده و در آن سه آبگینه ساخته اند که یک کدام از هشت ضلعی و دوتای دیگر دوازده ضلعی میباشد و از آب لوله مالامال می‌شوند.
پیشانی طاق نماها آجرکاری گردیده که لابه لای آنان قطعات کاشی آبی رنگ بکاررفته میباشد.
در میانه صحن مسجد جامع عتیق، اتاق مکعب شکلی میباشد که کرسی آن قریب یک متر از کف صحن مسجد رفیعتر میباشد و بدور تا بدور آن را ایوانی به پهنا دو متـر فرا گرفته و به اسم (خدایخانه)، (بیت المصحف) و (دارالمصحف) نامیده شد‌ه‌است.
ساختمان مسجد عتیق شیراز که او‌لین هسته تاریخی شهر شیراز میباشد شامل بنایی مرتفع میباشد که دارنده تعدادی حجره و شبستان میباشد و بعضی بخش های آن دوطبقه است

امامزاده چکان مراغه در واقع مقبره امامزداه سید ابراهیم مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد علیه السلام میباشد که در۶کیلومتری شرق مراغه در اطراف روستای چکان واقع شد‌ه‌است. این بقاع ازدیربازمورد دقت واحترام خاص اهل یک محل شهرستان مراغه بوده و یکی امامزاده های پر اسم و رسم ومشهور آذربایجان شرقی است.این حرم شریف آرامگاه سید جلیل القدر حضرت امامزاده ابراهیم ابن حسن ابن قاسم ابن عبداله ابن حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام است.

سخن ها حکایت ازاین دارااست که نامبرده نوه سوم امام موسی بن جعفر علیه السلام میباشند. که در موقع سفر از سوی مدینه به مشهد مقدس به دست معارضان و معاندان امامت و ولایت به شهید شدن می رسند. ودر این جای دفن میگردند. تاریخ کشف قبر امامزاده سید ابراهیم (ع) به حدود یکصد و هفتاد سال پیش بر میشود.این محل معنوی از دیرباز رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به «اولیاء چکان» میباشد و قدمای محل نیز وی را با این تیتر می شناختند. با سپری شد مجال و ظهور کرامات متفاوت از این ضریح معنوی، مرقد منور امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) نزدیک به سال ۱۲۱۰ ش بوسیله ی شیخ روستای چکان مرحوم روضه خوان یعقوب چکانی، جد آیت الله روضه خوان محمد حسین چکانی شناسایی شد.

وضعیت سازه
آستان مقدس امامزاده سيد ابراهیم (علیه السلام) (اولیاء چکان) در ورودی روستای چکان در شش کیلومتری شرق شهرستان مراغه جای‌دارد. مقبره در زمینی به مساحت تقریبی چهار هکتار جای‌دارد و بنای آن در عصر های متعدد تجدید بنا گردیده. درحال حاضر یکی مهم ترین مرکزها عبادی و معنوی آذربایجان به‌حساب می‌آید.
بنای نخستین مقبره بسیار معمولی و دارنده گنبد گلی بوده و در عصر های متفاوت به عملکرد عموم نوسازی و مرمت گردیده‌است. بنای مهم و پیشرفت وسیع آن در سال ۱۳۵۵ ش شروع شد. این فعالیت آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اصلی، به تلاش آیت الله حاج روضه خوان علی ارومیان و با همیاری عموم نه حیطه استارت و در زمان فرصت مشخصی به آخر رسید. روی لوح سنگی که به دیوار غربی گنبدخانه نصب گردیده. در باب شخصیت امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) و نقش آیت الله در تجدید بنا و پیشرفت آستان امامزاده سید ابراهیم (علیه السلام) آمده میباشد.

مسجد جامع اردستان قلب تپنده شهر و منعکس کننده موقعیت مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اجتماعی شهر بوده میباشد. نکته درخور اعتنا درین مسجد، رابطه بسیار کارکشته در میان گوشه و کنار و طبیعت میباشد. در سمتی از مسجد باغها و در سمت دیگر آن، بافت شهری قرار گرفته میباشد.

تاریخچه مسجد جامع اردستان
مسجد جامع‌ اردستان‌ به‌ تیتر‌ یكی‌ از شایسته ترین‌ مثال‌ های‌ معماری مسجد اهل ایران برجای باقیمانده‌ از دورۀ سلجوقی‌ میباشد. این‌ سازه، بر روی‌ عنصرها دیرین خیس قرار گرفته‌، و در زمانهای آنگاه اصلاح‌ رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و تعدیل‌ گردیده‌ میباشد.

مسجد نخستین‌ دربین‌ اواخر سدۀ ۲ ق‌ و حداكثر نیمۀ نخستین‌ سدۀ ۴ق‌ در روی محدودۀ بناهایی‌ احتمالاً ساسانی درست شده‌ میباشد‌. و در یك‌ سلسله‌ اقدامات‌ آینده‌ از ۵۵۳ تا ۵۵۵ ق‌، تزئینات‌ فعلی‌ را به‌ مسجد میافزایند آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و به‌ آن‌ شكل‌ چهار ایوانی‌ میدهند.‌

مسجد جامع قزوین از مثال مساجد سابق کشور‌ایران مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد میباشد که بنای آن بسیار بی آلایش و عاری از هر سیرتکامل تكلـف بوده و بنای دیوارهای آن با خشت و مسقف به طاق آجری میباشد.
تاریخچه مسجد جامع قزوین
درباره اول مسجدی که در قزوین سازه شد‌ه‌است، هیچ عقیده ای وجـود نـدارد، چون بعداز گرویدن عموم قزوین به اسلام، معلوم وجود ندارد که آیا آن ها برای گزاردن نمـاز، عبادتگاهی ساختند و یا این که نماز را در محل آتشکده به مکان می آوردند؟ بنابر احادیث، اول مسجد در قزوین در طی خلافت قدمت بن عبدالعزیز، خلیفه اموی، در محل مقصوره جامع بزرگ رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کنونی که آتشکده بود، سازه گردیده است.

مسجد جامع قزوین در سال ۱۱۰۶ شروع و در سال ۱۱۱۵بـه نقطه پايان رسید. مسجد در ایـن مجال بنایی به جز شبستان گنبد نداشت. این مقاله از معماری نصیب هـای مجـاور و کتیبه هایی که در آنجا دیده میشود نیز معلوم میباشد. بعد ها در سال ۱۶۵۸ تا ۱۰۶۹ به امر فرمان روا عباس دوم، تراس بزرگی در بخش شمالی شبستان خمارتاش احـداث شـد آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که مسجد را به صحن تراس مرتبط می سازد.