مجله خبری مساجد

میدان نقش جهـان میدان تاریخی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اصفهان تصویب‌گردیده در یونسکو، یک کدام از بزرگترین نرم‌افزار های شـاه عباس در پیشرفت پایتخت جدیدش در اصفهان بود. طبق نرم‌افزار های شـاه عباس، میدان تازه شهر باید می‌دانی بلندمرتبه و باشکوه باشـد که از مثال های قبل خویش سرآمد بوده و تجارب دلنشین و خاطره انگیز برای اشخاصی که در آن حاضر میشوند به یاروهمدم آورد

میدان امام اصفهان یا این که میدان فرمان روا با خصوصیت های منحصر به فرد به فردش، راس تازه شهر محسوب می شد‌ه‌است. در‌این میدان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد چراغانی، حریق بازی، چوگان بازی و مراسم محرم اعمال می شد‌ه‌است.

تاریخچه میدان نقش دنیا اصفهان (میدان امام اصفهان)
سوالی که موفق محققین دارا هستند اینست که میدان نقش عالم اصفهان به فرمان کدام پاد شاه ساخته شد. سندها تاریخی بیان کنده آن میباشد گروه ای که امروز با تیتر میدان نقش عالم شناخته میگردد، زاییده تحولات زمان پادشاه عباس كبير و سلاطین صفوی بعداز اوست و این میدان پیشینه ای پیش از فرمان روا عباس ندارد، ولی مکانی که‌این میدان در آن تشکیل شده، دیرین بر آن آیتم دقت سلاطین قبل از فرمانروا عباس آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بوده و دارنده تاریخچه ای سابق میباشد که به فرصت سلجوقی برمی شود.

این محدوده در زمان سلجوقی، بخشی از باغ ها وسیعی بوده که مایین شهر در شمال و رودخانه در جنوب خویش واقع بوده میباشد.به عبارت دیگر در عصر سلجوقی، این باغ ها، حومه جنوبی شهر اصفهان را تشکیل می دادند و شهر عصر سلجوقی را که هسته مهم آن در محدوده میدان کهنه بود ، به رودخانه وصل می کردند.

ایجاد کرد بازار تازه اصفهان و میدان امام اصفهان در سال ۹۹۸ ه.ق. به امر سلطان عباس شکل گرفت. بعد از پایتختی اصفهان در سال ۱۰۰۶ ه.ق. کاشت درختان و تاسیس نهرهای عریض در مجاورت آن‌ها، ایجاد کرد دو مسجد روضه خوان لطف ا … و مسجد پادشاه و دو طبقه کردن حجره های دور و بر میدان، آن را تبدیل به راءس تازه اصفهان و یکی مهم‌ترین میادین کشور‌ایران کرد.

آرامگاه کمال‌ الملک نقاش اهل ایران مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در ۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر نیشابور استان خراسان رضوی، در باطن گلشن و آرامگاه عطار جای دارد.

کمال‌ الملک غفاری، امید داشت آهسته‌ مکان ابدی‌ اش در روستای زادگاهش، «حسن آباد» کاشان باشد. ولی هنر دوستان و نزدیکانش او‌را در کنار آرامگاه عطار نیشابوری، در محله‌ی شادیاخ شهر نیشابور، به خاک سپردند.

گلشن عطار که محل دفن کمال‌ الملک نیز در آن واقع گردیده است، در محوطه تاریخی شادیاخ که یکی‌از محله‌ های قدیمی‌ شهر نیشابور بوده و نزدیک به یک کیلومتری غرب گلشن آرامگاه حکیم قدمت خیام نیشابور و امامزاده محمد محروق، جای‌دارد.

آرامگاهی که در حال حاضر رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بر بقاع کمال‌ الملک به چشم می‌خورد، بی‌ گمان نقطع ی عطف آفرینش‌ گری در پیاده سازی هنری میباشد و بسیار هنرورزانه معماری گردیده‌است و یکی زیباترین بناهای آرامگاهی جمهوری اسلامی ایران میباشد.

بقاع کمال‌الملک آمیخته‌ای زیرکانه از معماری سنتی کشور‌ایران و معماری امروزی دنیا میباشد و منتفع از نشان‌هایی که با معاش کمال الملک لینک و پیوند معناشناختی داراست. طراح این بنای یادبودی نادر‌مانند، هوشنگ سیحون، مدرس قبلی دانشگاه‌ی هنرهای زیبای کالج آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد طهران، میباشد.

مثلا مفاهیم مو جود در مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد طرح شبستان مسجد مشتمل بر مفاد پایین است:

رعایت سلسله مراتب در پلان
رعایت سلسله مراتب در طول
تنوع
تداوم و وحدت در ادغام فضاها
حضور با معنا نوروفروغ در تیم
مخلوط مطلوب فضای شبستان با صحن اساسی و فضای گشوده و همینطور خوانایی شالوده و جهت قبله
غنای هندسه مخصوصا رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ارتباط ردیف ها بـا چهار فضای گوناگون در حوالی هر ردیف
وحدت و تمایـت یکایک فضاهـا در کنار وحـدت و تمامیت تمام محیط
خوانایی در ذکر نمادین بیرونی
دسترسی ریلکس به فضاهای جانبی، خونایی و مانوس بودن هیبت و محیط برای به کارگیری کنندگان

گونه های شبستان چیست
طنبی
مجموعه اولیه که متشکل از اتاقی کشیده و مستطیلی یا این که گاه اتاقی مربعی ( و حتی گاهی اتاقی به هیبت های دیگر میباشند که بیش و نادر و در بیشتر مثال ها ، معدود مساحت ترین شبستان ها در معماری کشور ایران به شمار می‌روند. پوشش سقف این مسجدها، گاه با طاق میباشد و گاه تیرپوش انـد.

گنبدخانه
نوع دوم شبستان ها که، فضاهایی معمولاً چهارگوش می‌باشند که سقف آن ها گنبدی میباشد.

ردیف دار
نوع سوم نیز که کالا قرارگیری آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد سقف بر قسمتی از مسجدهای والا با گروه ردیف ها میباشد که گاه این سقف طاقی و گاه نیز تخت میباشد.

مرکب
نهایتاً نوع چهارم، که فرآورده مخلوط لااقل دو نوع از سه نوع پیش گفته اند. مسجدهایی که فضای عبادی آنان از یک شبستان مرکب تشکیل‌شده میباشد؛ به معنای گنبدخانه ای که در آمیختگی با نوع ردیف دار یا این که طنبی ایجاد شده است و پیوستگی فضایی آن ها چنان آمیخته میباشد که عملاً تشكیل فضایی واحد را میدهند. براساس رسیدگی های یه خرده انجام شده بر مساجد تاریخی کشور‌ایران، در ۹۵۲ مسجد نظارت گردیده، ۶۱۹ مسجد تک شبستانی اند و مابقی بیش تر از یک شبستان دارا‌هستند که درمجموع، ۱۴۳۳ شبستان در کالبد تمامی ی این مسجدها وجود دارااست.

در تعریف و تمجید معمارانه، قوس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به خطوط منحنی گفته می گردد که تمثیلی برای دایره میباشد و دایره تمثیلی برای کمال و هستی. با بازرسی معماری مسجد می‌بینید که خطوط، بدون واسطه پاره ای داریم. در معماری هر چه خطوط بدون واسطه باشد، استحکام و ثبات را نشانه می‌دهد و هر چه قدر منحنی باشد زیبایی را متجلی می نماید. به این ترتیب هیچ معماری عرفانی ای پیدا نمی‌شود که در آن از قوس به کارگیری نشده باشد. تشکیل داد گنبد مسجد با قوس

جامعی که داراست رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نقطه اتصال اسمان وزمین میباشد و علامت وحدانیت.

رنگ در ایجاد کرد گنبد
در معماری اسلامی رنگ سپید نشانه وجود مطلق که منشأ هستی میباشد و رنگ سیاه که پوشش منزل کعبه میباشد نشان اساسی تبارک و فراوجودی که منزل کعبه با آن رابطه داراست.

رنگ های طلایی، فیروزه ای و لاجورد در نقوش اهل ایران اسلامی جلوه هایی از معانی شهودیند.

رنگ سبز معتدل و وسط، رنگ فکر، مکث، وقار و ادب عارفانه میباشد. خیر مثل آبی‌رنگ، آرامنده و سرد و خیر آنچنان جایزه و هیجانی که بشر را از تعادل بیرون نماید.

یک کدام از اصیل ترین آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد رنگ های مطلوب ایجاد کرد گنبد رنگ فیروزه ای و لاجورد میباشد که تمثیلی از مراقبه و مناجات میباشد. حرکتی درونگرا و دورانی داراست و به همین برهان فی مابین شکلهای هندسی با گنبد موافق و هماهنگ میباشد.

محراب‌ از یک‌ طاق‌ دندانه‌ دار تشکیل‌ یافته‌ که‌ مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بر فراز آن‌ نقوش‌ ظریف‌ اسلیمى‌ نقش‌ شده‌ می باشد‌ و این‌ طاق‌ کنگره‌دار از درون‌ داراى مقرنس‌هاى‌ صدفى‌ شکل‌ می باشد‌ که‌ در انتهاى‌ آن‌ به‌ نقوش‌ گیاهى‌ زیبایى‌ تر و تمیز‌ شده‌ هست‌ مسجد امام، نقطع ی عطف هزار سال معماری در کشور‌ایران.

اوج هزار سال معماری در کشور‌ایران مسجد امام که شاهکار جاویدان معماری، کاشی‌کاری و نجاری می باشد در جنوب میدان نقش قرار دارد و از بناهای اساسی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد معماری اسلامی کشور‌ایران به‌شمار می‌رود.

ساخت این مسجد که به مسجد جامع عباسی نیز شهرت داراست به دستور فرمانروا‏ عباس اول و در بیست و چهارمی سال سلطنت وی استارت شده و تزئینات و الحاقات آن در حین جانشینان او به اتمام رسیده است.

معمار مهندس آن مدرس علی‌اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب‌علی بیک الله بوده‌اند و خوشنویسانی چون علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی، محمد رضا امامی و محمد پارسا امامی در آن کتیبه‌نگاری کرده‌اند.

این مسجد از دید ویژگی‌های معماری، تزیینات غنی و اثر ها گران بها دیگر از برجسته‌ترین اثرها معماری کشور‌ایران هست و نمایان‌گر نقط ی اوج هنر یک هزار سال مسجد آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد سازی در ایران میباشد

دومين ساعت آفتابي نيز به وسیله رشدي مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد الامام ، مهندس اهل قدس و بر روي يكي از طاق‌هاي ايوان جنوبي منتهي به مسجد قبه الصخره تاسیس شده است. مسجدالاقصي در زير چكمه‌هاي صهيونيسم - تجاوزات صهيونيست‌ها به بقاع قدس شريف قدمتي به درازاي تکان صهيونيسم دارد تا جايي كه تئودور هرتزل بنيانگذار جنبش صهيونيسم در نخستين گرد هم آیی اين حرکت كه در شهر پر و بال سوئيس برگزار شد تاكيد كرد : در حالتی‌که يك لحظه چیره به تصرف شهر قدس شويم و مخلوق در آن لحظه زنده و توانايي اجرا كاري را داشته مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد باشم حتي براي لحظه‌اي در نابودي هر آنچه كه در زمان رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ساليان در قدس شكل گرفته میباشد و براي يهوديان مقدس نيست ترديد نخواهم كرد.

دكتر اسرائيل الداد مورخ بلندمرتبه يهودي نيز در گفتگويي با خبرنامه آمريكايي تايم بر تصميم صهيونيست‌ها براي نابودي مسجدالاقصي تاكيد كرد وگفت : اسرائيل بايد محل عبادت هيكل را در محل اصلي خویش بسازد. در ضمن وقتي كه خبرنگار مجله مذكور از اسرائيل الداد پرسيد كه چه طور ایفا چنين چيزي ممكن است جواب اعطا کرد كسي چه مي‌داند شايد زمین لرزه يا هر چيز ديگري شکل داده و به دنبال وقوع آن همگی چيز تغيير كند. مقامات رژيم اشغالگر قدس از تمامي ابزارهاي ممكن براي تخريب حرم قدس شريف و تاسیس محل پرستش رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ساختگي خویش به کار گیری مي‌كنند و به خواسته توسعه و گسترش حاكميت خویش آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بر اين بقعه شريف و تخريب مسجدالاقصي تدابيري را نيز انديشيده‌اند كه اجراي اين تدابير از به عبارتی اولين روز استيلاي صهيونيست‌ها بر بخش شرقي شهر قدس در هفتم ژوئن 1967 آغاز شد‌ه‌است .

به روش پرت کردن حریق سوزي - جنايت به حریق كشيدن مسجدالاقصي نشانی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اولين تلاش آشكار صهيونيست‌ها براي تخريب اين مكان مقدس بود

ماه رمضان برای خیلی از افراد جزو ماه‌های خاطره انگیز و آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد دوست داشتنی است. ماه رمضان در کشور‌ایران با دعای ربنا و دعای سحر و سفره افطار و نیایش‌هایش، مضمون‌ پیدا می‌کند. این ماه خیلی از افراد را به خیال کودکی‌ها و روزه کله گنجشکی می‌اندازد و هنگامی که از خواب سنگین نیمه شب بلند می‌شدی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و پای سفره سحری کنار بزرگترها می‌نشستی و با صدای دعای سحر، خوراک می‌خوردی و با صدای اذان صبح لب از طعام می‌کشیدی.

این روز ها با تفاوت‌های بیشتر باز هم در در حال حاضر تکرار شدن می‌باشد، اما تکراری که هیچ زمان خسته کننده نیست. به همین عامل هر چه به قبلی و در دل تمدن مردمان می رویم، میبینیم که از اولیه تا نقطه پايان برایش مراسم برگزار می‌کرده و می‌کنند. از روزهای نخستین ماه رمضان که با نقطه پایان یافتن ماه شعبان شروع می‌شود و دعا و نماز روز نخستین ماه را دارااست تا نقطه پایان آنکه همگی برای رفتن به مسجد و خواندن نماز عید فطر، مهیا می‌شوند.

در شهرهای مختلف آحاد این مراسم اگرچه یکسان است، ولی در مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شکل برگزاری برخی از این رسوم تفاوت‌هایی نیز داراست که به زیبایی بیشتر آن یاری کرده است. گاهی بعضا از مراسم ماه رمضان در شهرهای گوناگون جمهوری اسلامی ایران به حدی با شکوه برگزار می گردند که گردآوری‌ای برای دیدنشان هجرت می‌کنندیکی از مراسم قبل از آغاز ماه رمضان که در تهران قدیم منزلت ویژه‌ای داشت، خانه تکانی بود. علاوه بر خانه، پاک کردن مساجد هم یکی دو روز قبل از ماه رمضان اعمال میشد. اهالی محل به خصوص خانم‌ها به دعوت خادم به مسجد می‌رفتند و هر کسی وسیله‌ای برای تمیزکردن مسجد می‌آورد. یکی از جاروبرقی، دیگری دستمال گردگیری یا حتی شستن فرش از چندی پیش ایفا می‌شد. چون در ماه رمضان به تعداد نمازگزاران اضافه می‌شد و مردم ساعت‌های بیشتری در مسجد وقت می‌گذراندند، به همین استدلال می بایست از هر فرصت دیگری تمیزتر می‌شد. بدین ترتیب آب و جاروی مسجد تنها رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از مراسم پیشین ماه رمضان به شمار نمی‌رود بلکه گاهی در طول ماه رمضان نیز اعمال می شود.کلوخ اندازی هم یک کدام از مراسم قبل از شروع ماه رمضان در شیراز میباشد؛ بنابراین که در روز نقطه پايان ماه شعبان، به تفرجگاه‌ها میروند و آن روز را به خوشی به شب میرسانند. درین روز کلوخ‌هایی را رو به قبله به زمین میزنند با این نیت که گناهان و ایرادات با شکستن کلوخ از فی مابین برود و با عصمت و طهارت روح و روان به استقبال ماه رمضان بروند.

مسجد امام در گذر تاریخ به اسم‌های مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد متفاوتی خوانده گردیده است که مسجد سلطان، مسجد سلطانی نو و مسجد جامع عباسی مشهورترین اسم‌های آن می باشند. گاهی نیز به مسجد مهدیه یا این که المهدی دارای شهرت بوده میباشد و بعد از انقلاب هم به مسجد امام تغییر تحول اسم اعطا کرد و درحال حاضر با همین اسم شناخته می‌شودمسجد فرمان روا یا این که به عبارتی مسجد امام اصفهان جزو خوب‌ترین مثال‌های تشکیل‌شده مسجد در عصر صفوی‌ میباشد. درباره معماری این مسجد رسیدگی‌های رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اکثری انجام شده که تفصیل بی نقص آن ها فارغ چارچوب و صبر مخاطبان این نوشته‌ی‌علمی میباشد. در اینجا آغاز برای‌تان توصیفی کلی از خصوصیت‌ها و شرایط مدرن مسجد ارایه میکنیم مقداری درباره ابتکار عمل‌های خاص آن صحبت می‍گوییم و آن‌گاه برای عشق و علاقه‌مندان در قسمت معماری، با ریزه کاری بیشتری درباره قسمت‌های متعدد سازه توضیح خوا‌هیم اعطا کرد.
برای هر گردش گر قبل از بازدید از یک سازه این پرسش مطرح میباشد که در آنجا چه چیز خواهم مشاهده کرد و چه تفاوتی با بناهای مشابهش داراست. در جواب بدین پرسش اعتنا شما‌را به خصوصیت‌های ظاهری و معنوی متمایز مسجد امام نسبت به دیگر مساجد جلب میکنیم:

تزیینات و ظواهر حیرت انگیز مسجد
باهدف صرفه‌جویی در طی و هزینه، تکنیک نوین هفت‌رنگ برای کاشی‌های این مسجد به شغل دریافت شد. به کار گیری از اثرها هنرمندان بنام خوش‌نویس، منبت‌فعالیت و سنگ‌تراش به تزیینات این سازه ارزشی ویژه بخشیده میباشد. باوجود تعدد استادکاران و هنرهای به فعالیت رفته در ایجاد کرد مسجد، نام و نشان واحد و یکدست‌اش برای هر بیننده‌ای شگفت انگیز میباشد. انگار تک تک این مسجد را یک نفر ساخته میباشد و نمازگزارانش را نیز به سوی این وحدت روح سوق میدهد. بنابر گزارش‌ها، مسجد با 18 میلیون قطعه خشت و 475 هزار کاشی ساخته و تر و تمیز‌ شد‌ه‌است. در قسمت پایینی دیوارها از قطعات تبارک و یکدست سنگ مرمر تراش‌خورده، سود آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد گرفته‌اند.

این مسجد در میدان ساعت در راس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شهر اردبیل واقع میباشد، دراواسط زمان قاجار به دست حاج محمد حسین امین (ازخاندان امینی ها) ساخته و در آخرها عصر قاجار به دست میرزا علی اکبر مجتهد نامی تعمیر گردیده و زیرا محل درس و منبر آقا میرزا علی اکبر دراین مسجد بوده، از به عبارتی تاریخ مسجد به اسم وی اشتهار یافته میباشد. این مسجد دارنده شبستان ستوندار، صحن های روباز، مکتب و مناره میباشد . درقسمت جنوب شرقی و در خارج مسجد، مناره ای قراردارد که با کاشی های فیروزه ای، آبی‌ رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد رنگ و رنگ زرد به طور لوزی های به هم پیوسته تزیین گردیده است.

این مسجد دارنده شبستان ستوندار، صحن های روباز، مکتب و مناره میباشد و شبستان مهم آن به بعد ها 24×30 متر با ردیف ها و چشمه طاق های آجری پوشیده گردیده است. این شبستان بوسیله درهای چوبی به دوقسمت مردانه و زنانه تقسیم میشود و درآنها دو منبر چوبی به تاریخ های 1249و 1293ه-.ق جان دار میباشد . رواق های جنوبی شبستان در عصر اخیر نوسازی گردیده و به طور مسطح پوشش یافته میباشد . تراس خرد مسجد به بعد ها 70/5×12متر، دارنده طاقنماهای آجری و ازاره سنگی میباشد . درضلع جنوبی این تراس، پنجره مشبک گره چینی و پرکاری به پهنا 30/3 متر مانده؛ البته قرینه آن در ضلع شمالی ازبین رفته میباشد . کناره جنوب شرقی این ایوان، توسط کفشکن طویلی به شبستان مسجد مرتبط می‌شود که در یک جهت آنء اتاقی مستطیل با تزیینات چوبی- به اسم حجله حضرت ابوا لفضل(ع)- جای دارد . درجنوب مسجد، مکتب علمیه و ساختمان تازه کتابخانه جای دارد . ساختمان سابق مکتب نیز بازسازی گردیده است . درقسمت جنوب شرقی و در خارج مسجد، مناره ای قراردارد که با کاشی های فیروزه ای، آبی رنگ و زرد رنگ به طور لوزی های به هم پیوسته تزیین گردیده است . این مناره در سال 1370ه-. ش بوسیله سازمان به جا مانده فرهنگی بازسازی بی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نقص گردیده‌است . این مسجد به شماره 127/4 به تصویب تاریخی رسیده میباشد.

تلاوت قرآن از اولیه تا انتها به طور شخصی یا این مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که جمعی, به نحوی که قرآن را کاملاً بخوانند و ختم نمایند. ختم قرآن در مجالس ترحیم یا این که محافل توسل جاری ساختن میشود. به تلاوت بعضا آیه‌ها و سوره های قرآن به روش خاص هم ختم گرفته می گردد. مانند ختم سوره انعام یا این که ختم «امن یجیب». در بعضی مراسم برای ختم قرآن از قرآن تک برگ طلقی عثمان طه استعمال میشود.
ختم دریافت کردن یا این که ختم گذاشتن, برپا کردن مجلس قرآن و به تبع آن به برپایی مجالس ترحیم و عزای فوت شده ها گفته میشود. بر همین قیاس, انباشته کردن رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ختم و نقطه پايان مراسم را «ختم برچیدن» میگویند.

قرآن سی پاره
قرآن 30 پاره به قرآنی که هر کدام از جزء های 30 گانه آن غیروابسته غیروابسته جلد گردیده باشد و در مجالس ختم و مانند آن گزینه استعمال قرار گیرد گفته میشود. بر همین پایه به تیم مجلدات قرآنی که به 60 نصیب متساوی, یعنی نیم جزء تقسیم گردیده باشد, قرآن 60 پاره و به جزء های قرآنی که به 120 نصیب, تقسیم آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و جدا مجلد گردیده باشد، قرآن 120 پاره گفته میشود. هر یک از جلدهای قرآن های 120 پاره, یک حزب از قرآن کریم و مهربان میباشد.