مجله خبری مساجد

انگیزه اینکه عموم به امامزادگان و بقاع های مقدس اعتنا دارا‌هستند در آنگاه نخستین به جهت معنویت این جای ها میباشد. عموم جمهوری اسلامی ایران از صدر اسلام تا به امروز، اصل امامت را به عهده گرفت و اهل ایران ها به قوم رسول (ص) غایت احترام را داشتند. به همین عامل برای ضریح ها و مقبره متبرکه احترام خاصی قائل بودند. این اماکن مقدس حکم مسجد را نیز دارا‌هستند. انگیزه دیگر علاقه عموم به حرم متبرکه و امامزادگان، استعمال تزیینات و کاشی کاری های جالب برای این جای ها میباشد که به طور غیرارادی عاملی برای جذب بشر میباشد.

از سایر دست اندرکاران جذب خردسالان به مسجد، توجیه معنوی این زمینه میباشد در شرایطی که مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد را برای فرزندانمان منزل آفریدگار معرفی کنیم، می‌تواند استدلال اصلی برای حضور مستمر خردسالان در مسجد خواهد شد.

نرم‌افزار های مسجد، برهان دیگری میباشد که موجب جذب خردسال ها به مسجد میشود. قرآن بایستی با صدای خوش خواندن گردد و موردنیاز میباشد موقعیت اذان اعلام کردن کودک ها و نوجوان ها در مسجد مهیا گردد.

خوش صدا بودن مکبر، واکنش لایق امام جماعت و خادمین مسجد با خردسال ها از سایر کارداران اساسی جذب به مسجد میباشد. در برخی از مساجد خادمین واکنش نامناسب با خردسالان دارا‌هستند که موجب میگردد آنان از مسجد رانده شوند.

برگزاری مسابقات فرهنگی در مسجد هم اثر گذار میباشد. عالی میباشد برندگان مسابقات دیگر مرکز ها در مسجد معرفی و تقدیر شوند و رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد هدایایی از سوی مسجد به آنان اهدا خواهد شد. این خویش استدلال مهمی در جذب میباشد.

امام جماعت می بایست دربین دو نماز کوتاه سخنرانی نماید. در شرایطی که شایسته ترین صحبت کوتاه، رسا و بیان کننده ذکر گردد، تاثیرگذاری آن بر استفاده کننده بسیار میباشد. با سخنرانی مختصر و کوتاه فضای مسجد هم برای نوپا خسته کننده نمی‌شود. نمازجماعت و سخنرانی و دعای در میان دو نماز نباید وقتگیر باشد بلکه امام جماعت بایستی اضعف مامومین را در لحاظ بگیرد.

به باور شما بهترين راهكار براي برقراري رابطه صميمانه امام جماعت با نمازگزاران و اشخاص محل چيست؟

امروز با پيشرفت فناوري امام جماعت مي تواند با دستکم امكانات بهترين رابطه را با عموم برقرار كند. به صورت نمونه آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مي تواند از طريق سايت ها، وب لاگ و شبكه هاي اجتماعي و با ارسال پيامك هاي پرمحتوا و مذهبي با اهالي محل رابطه صميمانه برقرار كند. فرصت قبلی امام جماعت از طريق مسجد با عموم رابطه برقرار مي كرد امروز ديگر مایحتاج نيست، امام جماعت اشخاص محله را به طبع در مسجد ببيند بلكه مي تواند با دست‌کم امكانات و از طريق پيامك و تلفن زدن هم با آنان رابطه برقرار كرد.بنابراين تهيه وب لاگ هاي جمعي براي فعاليت كودكان و نوجوان ها بسيار تاثير گذار میباشد. ضمن اينها امام مسجد مي تواند با تشكيل دسته هايي در فضاهاي مجازي با اشخاص محله رابطه برقرار كند.

به اعتقادوباور اینجانب، امام جماعت نقش بسيار مهمي در جاذبه مندي مسجد داراست به اين مضمون‌ كه امام مسجد مي تواند، با ايده ها و نرم افزار هاي خلاقانه زمينه حضور كودكان و نوجوان ها در مسجد را مهیا كند و يا افرادي كه توانمندي ها و ابتكارات جذاب دارا‌هستند در مسجد دعوت به همكاري كند تا در مسجد نرم‌افزار حضوري و زنده برگزار كنند. به حیث اینجانب به کارگیری از نذورات در اپ هاي فرهنگي و اجتماعي تاثيرگذاري و ثواب معنوي بسياري در عموم خواهد داشت.

همسایة مسجد بایستی نماز خویش را در مسجد بخواند، مگر در مواقعی که معذور یا این که مریض باشد. (مستدرک، ج 3، ص 356)

16ـ امیرالمومنین (ع): «حَریمُ الْمَسْجِدِ اَرْبَعُونَ ‌ذِراعاً وَ الْجِوارُ‌ اَرْبَعُونَ داراً مِنْ اَرْبَعَةِ جَوانِبِها»
حریم مسجد تا چهل ذراع (20 متر) و حد همسایگی مسجد تا مسافت 40 منزل از چهار طرف آن میباشد. مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد (وسائل‌الشیعه، ج3، ص 484)

17ـ فرستاده‌الله (ص): «اَلْجُلُوسُ فِی‌الْمَسْجِدِ لِإنْتِظارِ الصَّلوةِ عِبادَةٌ کالاَمْ یُحْدِثْ. قیلَ یا این که فرستادهَ الله وَ مَا الْحَدَثُ؟
قالَ اَِلاِغْتِیابُ»
جلوس در مسجد درانتظار نماز تا هنگامی‌ که حدثی از آدم سرنزند برایش عبادت میباشد، پهنا شد یا این که نبی‌الله! حدث کدام میباشد؟ فرمودند غایب بودن کردن. (اصول کافی، ج 3، ص60)

18ـ امام درست گو (ع): «صَلُّوا مِنَ الْمَسَاجِدِ فِی بِقَاعٍ مُخْتَلِفَةٍ فَإِنَّ کُلَّ بُقْعَةٍ تَشْهَدُ لِلْمُصَلِّی عَلَیْهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ»
در مسجد در نقاط گوناگون آن نماز بخوانید که هر قطعه در روز قیامت برای کسی‌ که بر آن نماز خوانده سند خواهد داراست. رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد (وسائل، ج 3، ص 474)

19ـ امام راستگو (ع): «لَا یَرْجِعُ صَاحِبُ الْمَسْجِدِ بِأَقَلَّ مِنْ إِحْدَی ثَلَاثِ خِصَالٍ: إِمَّا دُعَاءٌ یَدْعُو بِهِ یُدْخِلُهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ إِمَّا دُعَاءٌ یَدْعُو بِهِ فَیَصْرِفُ اللَّهُ عَنْهُ بَلَاءَ الدُّنْیَا وَ إِمَّا أَخٌ یَسْتَفِیدُهُ فِی اللَّهِ»
کسی‌که اهل مسجد باشد دست کم یکی‌از این سه فایده بخش وی می‌‌خواهد شد: دعائی که پروردگار اورا شایسته فردوس کرده، بلائی که از وی دفع گردیده یا این که یک اخوی شرعی بخش وی گردیده که برای رضای خداوند از وی فایده‌‌مند می‌گردد. (وسائل، ج 3، ص477)

20ـ «امام رضا (ع): «اَلْفَضْلُ فی دُخُولِ المَسْجِدِ، اَنْ تَبْدَأَ بِرِجْلِکَ الْیُمْنی اِذا دَخَلْتَ وَ بِالْیُسْری اِذا خَرَجْتَ»
فضیلت ورود به مسجد در آن میباشد که با پای راست باطن و با پای چپ از آن بیرون شوی. (وسائل‌الشیعه، ج 3، ص 517)

21ـ امام درستگو (ع): «‏البُزاقُ فی المَسجدِ خطیئةٌ و کفّارَتُهُ دَحرفهُه»
در مسجد، آب دهن پرت کردن خطاست و کفاره‌‌اش تمیز کردن و از فی مابین بردن آن میباشد. (وسائل ج 3، ص 499)

22ـ امام باقر (ع): «مَنْ رَدَّ رِیقَهُ تَعْظِیماً لِحَقِّ الْمَسْجِدِ جَعَلَ اللّهُ رِیقَهُ صِحَّةً فی بَدَنِهِ وَعُوفِی مِنْ بَلوی فی جَسَدِهِ»
هر که به پاس حرمت مسجد آب دهن خویش را فرو موفقیت (و در مسجد نیندازد) پروردگار به عبارتی بزاقش را برهان تن درستی بدن وی قرار می‌‌دهد و عوارض جسمانی او را برطرف می‌نماید. (وسائل، ج 7، ص 499)

23ـ امام باقر (ع): «لَحَدیثُ الْبَغْیِ‌ فِی الْمَسْجِدِ، یأکُلُ الْحَسَناتِ کَما تَأکُلُ الْبَهیمَةُ الْحَطَبَ»
در مسجد، لغویات و حرفهای نامربوط زدن ثوابها را (آنچنان) می‌‌خورند و از دربین می‌‌مارک همچون چهار پایان که علف را (با حرص و وَلَع) می‌‌خورند و از در بین می‌‌مارک. (مستدرک، ج 3، ص 371)

24ـ پیامبر‌الله (ص): «إِنَّ اللهَ یُعْطِیکَ مَا دُمْتَ جَالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فیه دَرَجَةً فِی الْجَنَّةِ وَ تُصَلِّی عَلَیْکَ الْمَلَائِکَةُ وَ یُکْتَبُ لَکَ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ یُمْحی عَنْکَ عَشْرُ سَیِّئَاتٍ»
تا وقتی که در مسجد به راز می‌‌بری آفریدگار به تعداد هر نَفَسی در آن یک رتبه مقام در پردیس برای تو بالا می‌‌پیروزی و ملائکه بر تو سلام می‌‌فرستند و 10 حسنه برایت تصویب و 10 گناهت منزه می شود. (بحار، ج 83، ص370)

25ـ فرستاده‌الله (ص): «نهُ النّاسِ أَوَّلـُهُم دخولاً فی‌المسجدِ وآخِرُهُم خُروجاً»
شایسته ترین عموم او‌لین افرادی میباشند که در مسجد وارد و واپسین اشخاصی که از آن بیرون میگردند. (مستدرک، ج 3، ص 36)

26ـ امام باقر (ع): «الجُنُبُ و الحائِضُ یَدخُلانِ المَسجِدَ مُجتازَین ولایَقعُدانِ فیهِ و لایَقْربانِ المسجدَینِ الحَرَمَین»
بشر جُنُب و زن حائض، صرفا می‌‌توانند در درحال حاضر عبور از یک درِ مسجد وارد و از درِ دیگر آن بیرون شوند و حق توقف در آن را ندارند، آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ولی حرمین شریفین (مسجدالحرام و مسجد‌النبی) حتی حق ورود به آنها‌را هم ندارند. (وسائل، ج 1، ص488)

27ـ امام حسن مجتبی (ع): «اَلْغَفْلَةُ تَرکُکَ الْمَسْجِدَ، وَ طَاعَتُکَ الْمُفْسِدَ»
غفلت تو درین میباشد که ارتباط خویش را با مسجد انقطاع می‌‌کنی و خط مش مُفسدین و تبهکاران را پیشه می‌‌گیری. (بحار، ج 78، ص 115)

28ـ پیامبر‌الله (ص): «یَجیءُ یَومَ القِیامَةِ ثَلاثَةٌ یَشکونَ: المُصحَفُ وَالمَسجِدُ وَ العِخیسَةُ»
روز قیامت سه نَفر می‌‌آیند و (از امت) گلایه می‌‌نمایند: یکی از قرآن، دیگری مسجد و دیگر عترت و اهل ‌بیت اینجانب میباشند. (وسائل، ج 3، ص 484)

29ـ نبی‌الله (ص): «مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَایُظْلَمَ لَحَدُهُ فَلْیُنَوِّرِ الْمَسَاجِدَ»
هر که دوست دارااست قبرش بدون‌نور و ظُلُمانی نباشد، مساجد را روشنائی دهد. (مستدرک، ج 3، ص 385)
[۱۸۶] . کنزالعمال، ج۷، ص۶۴۸.

اهل مسجدی بازدارنده نزول عذاب الهی

خلال آنکه در بعضا از احادیث صریحاً اهل مسجد را انسانهایی فرخنده و میمون به شمار آورده­اند در پاره­ای دیگر از احادیث وجود انسانهای مسجدی را مایه رفع بلا و تأخیر در نزول خشم و غضب الهی بر جامعه شناخته­اند. (حدیثی در مستدرک الوسائل، ج 3، ص 366، باب 6، روایت3).

اهل مسجد انسانهایی جوانمرد و با مروت

جوانمردی و بزرگواری نیز یک کدام از خصوصیاتی میباشد که درباره ی دوست­یابی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به طور کاملً آیتم اعتنا قرار می­گیرد و در کوران رویدادها این دوستان غیرتمند و جوانمرد می‌باشند که مدافع بشر و یار وی خواهند بود اتفاقاً در احادیث نیز یک کدام از مختصات انسانهای مسجدی جوانمرد بودن آن بیان کرده و حضور یافتن در مساجد یکی‌از اسباب مروت و جوانمردی به شمار رفته میباشد.

تندرست ماندن اهل مسجد از بلاهای آسمانی

آنگاهی که در شکل ادامه عصیان و طغیان انسانها مبنی بر سنت و تغییر تحول ناپذیری الهی عذاب و خشم خدا نازل می­گردد این انسانهای مسجدی میباشند که بخشش حق گران قدر دربرگیرنده درحال حاضر آن ها گردیده و از بلا و انتقام الهی مصون و محفوظ می­مانند.در حدیثی از رسول (ص) آمده میباشد: «إِذَا نَزَلَتِ الْعَاهَاتُ وَ الْآفَاتُ عُوفِیَ أَهْلُ الْمَسَاجِدِ ». آدرس مسجد امام حسن فکوری مشهد «به هنگام نزول بلا و آفت اهل مساجد تندرست و محفوظ می‌باشند».

مسجد پناهگاهی در بروز حادثه ها و دغدغه ها

هر بشر دچار و دار مسائل معاش طبعاً با بعضی از ناراحتیها و خطاها شود. گاهی این ناراحتیها به قدری شدید میباشد که به طور ناراحتی و اندوهی جانگاه ظواهر می­خواهد شد و جلوی بشر را به قصد از پا در آوردن می­فشارد. نگهبانی بردن به مسجد و نماز و دعا در اینگونه اوقاتی یک کدام از راههای الیتام و رفع این سیرتکامل اندوه­هاست.

مسجد بازار آخرت و برگزیدگان جای در زمین

در بعضی از احادیث با تعبیری لطیف از مسجدها تحت عنوان بازار آخرت خاطر گردیده یعنی همان طور که بازار محل دادوستد و مبادله فرآورده و فرآورده­های مادی میباشد مسجد نیز محل استحصال کارها معنوی و اسبابی میباشد که در سرای آخرت دارنده کاربرد و تأثیر می­باشد. در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده: «المساجد سوق اینجانب السواق الاخرة قراها المغفرة و تحضتها الجنة». «مساجد بازاری از بازارهای آخرت میباشد از اشخاصی که به آن وارد می­شوند با مغفرت پذیرای می­خواهد شد و کادو آن ها پردیس میباشد».

از سوی دیگر از‌آنجا‌که بیشترین اهتمام بشر مؤمن متوجه تهیه و تنظیم و تأمین اسبابی میباشد که رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در سرای آخرت بدان نیاز داراست شوق و اشتیاق و انس او به بازار آخرت (مسجد) به مراتب بیشتراز عشق و علاقه وی به بازارهای دنیاست و در جانب مقابل آن ها که جهان و حرص و آز بر کالا آن را وجه کارایی خود قرار داده­اند معمولاً سودجویی و سودگرایی انس بیشتری دارا هستند. بدین ترتیب طبیعی میباشد که مؤمنین در هنگام رفتن به مساجد عملکرد نمایند بر بقیه افراد پیشی گیرند و به هنگام خروج دیرتر از تمامی مسجد را سوراخ گویند. و بالعکس اهل جهان قبل از کلیه به بازار رفته و بعد از تمامی بیرون شوند و در بعضی از احادیث از آنها در رفتن به مسجد عجله کرده و گوی بسقت را از دیگرافراد می­مارک. تحت عنوان پرچمدار بهشتیان که در روز قیامت قبل از دیگرافراد به فردوس وارد می­گردید.

محبت و علاقه مؤمن به مسجد

نبی و اهل بیت فقط رفتن به مسجد را پیشنهاد نفرموده­اند بلکه از این فراتر ما‌را به محبت ورزیدن و انس و عشق قلبی داشتن به مسجد تشویق نموده­اند و این دستور ناشی از آن میباشد که مسجد وابسته به حق والا و دوست داستنی حق تبارک و دوستداشتنی بشر مسلمان میباشد و مؤمن همانگونه که به ذات مقدس حضرت حق گرانقدر شدیدترین عشق­ها را دارااست به مسجد هم که منزل اوست عشق و علاقه می­ورزد. و چوب و سنگ و اشیایی که تحت عنوان اجزای مسجد به شغل رفته میباشد پیش از اینکه اجزای مسجد باشد آن ربط خاص را با آفریدگار متعال نداشتند ولی اینکه تحت عنوان اجزای مسجد به شغل برده گردیده­اند این رابطه آن‌ها را در روءیت کرد آدم مؤمن دوست داستنی و دوست داشتنی می­نماید و سبب ساز می­خواهد شد او دوستانه به در و دیوار منزل آفریدگار عشق و علاقه ورزیده و به آن بوسه می­زند.

با خرقه و بوی خوش آمدن: یک کدام از دیگر از آداب مسجد این میباشد که زمانی بشر قصد ورود به آن را داراست لباس قشنگ بپوشد و خویش را خوشبو نماید، در‌حالتی که سیره نبی پروردگار و ائمه اطهار چنین بوده میباشد. ولی استفاده بوی خوش وقت خروج ار خانه استحباب دارااست اما برای ورود به مسجد احادیث ویژه ای وارداتی میباشد. در حدیثی آمده که امام سجاد (ع) را دیدند که جامه و عمامه ای که از پوست خز بود پوشیده و خویش را با عطرهای باارزش خوشبو کرده و با این چگونگی در هوای سرد و در دل بدون‌نور شب از خانه بیرون شدند از آن حضرت پرسش شد در‌این ساعت از شب و هوای سرد با این هیئت خاص کجا میروید؟ فرمودند: «الی المسجد بدون شوخی نبی الله اخطب الحور العین الی الله عزوجل: به سوی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد جدم نبی پروردگار میروم تا در آنجا (با عبادت کردن) از پروردگار حورالعین را خواستگاری کنم».[47]

امام حسن مجتبی (ع) معمولا شایسته ترین خرقه های خویش را میپوشید و برای نماز مهیا میشد زمانی برهان آن را از وی پرسیدند فرمودند: «ان الله جمیل یحب الجمال و انا اتجمل لربی: به صدق که معبود زیباست و زیبایی را دوست داراست و اینجانب خویش را برای پرودگارم قشنگ میسازم.» مرحوم روضه خوان حر عاملی نویسنده کتاب بلندمرتبه وسایل الشیعه بابی را به عنوان «استحباب پوشیدن جامه های فاخر و گرانبها و خوشبو شدن هنگام دعا و رفتن به مسجد» آورده میباشد که در آن احادیث مرتبط با چگونگی رفتن امام سجاد (ع) به مسجد را نقل کرده که در سطور فوق ذکرشد.[48] اما خوشبو شدن برای رفتن به مسجد اختصاصی مردان میباشد خیر زنان، درصورتی که رسول (ص) در روایتی فرمودند: «هر گاه یکی شما (زنها) در مسجد حاضر می‌گردد نباید بوی خوش به کارگیری نماید. آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد .[49]

۷. با ادب و ادب وارد مسجد شدن: برای مثال آداب اساسی ورود به مسجد، با ادب داخل شدن و دوری از امور و حرکات زشت و مدل میباشد. امیرمومنان علی (ع) دراین مورد می‌فرماید: «و هر که بخواهد وارد مسجد خواهد شد می بایست با آراش و ادب باطن گردد، چون مساجد منزل های خداون در زمینند و دوستداشتنی ترین مکانها نزد وی می باشند.»[50] غوغا کردن و جنبش های زشت و زننده مثل خنده با صدای بلند و طنز و کارهایی از این قبیل با آرامش آیتم انتظار ورود به اماکن مقدسی مانند مسجد منافات داراست و می بایست از آن ها خودداری کرد تا هم حرمت و کرامت منزل ی خداوند و هم حرمت و عظمت خدای منزل محافظت گردد.

۸. درود نکردن بر نمازگزاران: درود کردن از شایسته ترین آداب شرعی میباشد و نسبت به آن توصیه گردیده به صورتی که در احادیث آمده میباشد: «زمانی با یکدیگر عکس العمل کردید با درود کردن و مصافحه همدیگر را ملاقات فرمائید و زمانی که از یکدیگر غیر وابسته می‌شوید برای یکدیگر استغفار نمائید.»[51]

و فرستاده عفو و بخشش (ص) در حدیثی قشنگ شایسته ترین خوی اهل جهان را آشکارا درود کردن بر عموم دانسته اند.[52] لکن درود کردن بر نمازگزار هنگامی سرگرم نماز میباشد چه در مسجد و چه در مکان دیگر مکروه میباشد. امام باقر (ع) در حدیثی فرمودند: «هر گاه وارد مسجد شدی در حالی که مسجدیان سرگرم نماز بودند پس بر آن‌ها درود مکن بلکه بر نبی درود کن و بعد از آن به نماز درگیر شو …».[53]

مالامال بدیهی میباشد که درود کردن بر نمازگزاران در اکنون نماز منجر می‌گردد که به تامل جواب دادن بیفتد به این دلیل‌که پاسخ درود واجب میباشد و رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد این مورد در اثنای نماز موجب از فی مابین رفتن حضور قلب بشر میشود.

۹. با نیت خالص و وضعیت خضوع و خشوع وارد مسجد شدن: انسانی که میخواهد وارد منزل معبود خواهد شد، بهتر میباشد ضمن آداب ظاهری که بعضی ز آنان بیان شد آداب باطنی را هم رعایت نماید و با قلب منزه و پاکی نیت وارد مسجد گردد و در حالا ورود به مسجد فروتنی داشته باشد؛ چون منزلت عبادت و رابطه با خداوند در منزل اش حالتی چنین را می طلبد. در روایتی از امیر مومنان علی (ع) بیان شده که فرمودند:«خدا متعال به عیسی بن مریم (ع) وحی کرد که به بنی اسرائیل بگوید به منزل های اینجانب جز با دل منزه وارد نگردند، بایستی هنگام ورود دیدگان آن ها خاشع بوده و دست ها از هر آلودگی تمیز شوند و منزه و واکیزه در آنجا گام گذارند.» [54]

امام باقر علیه السلام میفرمایند: «لاتدخلِ المساجد الّا بِالطهارةِ و من دَخلَ مسجداً بغیرِ الطهارةِ فالمسجدُ خصمُهُ»؛ [2] وارد مساجد نشو، مگر با طهارت و پاکی، و کسی که سوای عصمت و طهارت وارد مسجد شود مسجد دشمن او خواهد بود.

همان طور که ملاحظه می‌شود دو قصه مزبور اطلاق دارا هستند که مؤمنان مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد باید جسم و روحشان را پیش از ورود به مساجد پاک سازی کنند.

2- با پای پیاده رفتن: در حالتی که انسان بخواهد پیش از ورود به مسجد و اقامه نماز، اینک خضوع و خشوع پیدا کند، بهتر آن هست با اندکی سپری کردن وقت، این مسیر را با پای پیاده طی کرده، فی مابین منش در نامه شغل خود بنگردد، از گناهان و خطاها عذرخواهی کند و از اینکه توفیق مسجد رفتن پیدا کرده است، شکرگزار باشد. علاوه برآن، در روایات برای پیاده رفتن به مساجد اجر و ثواب هم در حیث دریافت شد‌ه‌میباشد. نبی گرامی فرمودند: «وَ مَن مَشی الی مسجدٍ مِن مساجدِ اللَّهِ فلَهُ بِتک تکِّ خُطوةٍ ایرادات حَتّی یرجع الی منزلهِ عشر حسناتٍ و مَحی عَنه عشرَ سیئاتٍ و رُفِعَ له عشر درجاتٍ»؛ [3] کسی که به سوی یکی از مساجد پیاده حرکت کند، خداوند در مقابل هر گامی که در مسیر رفت و برگشت برمی دارد به او ده حسنه مشوق می دهد و ده بدی از او دور می کند و اورا ده درجه بالا می برد.

در روایت دیگری، جابر بن عبداللَّه نقل می کند که خانه های ما از مسجد رسول به دور بود، خواستیم بفروشیم و به مسجد نزدیک شویم. رسول خداوند صلی الله علیه و آله ما را از این کار نهی کرده، فرمودند: «انّ لکم بِکلِّ خُطوةٍ درجةً»؛ [4] برای شما در ازای هر گامی که به سوی مسجد برمی دارید سکو ای نزد پروردگار می باشد.

3- دعا خواندن هنگام ورود: مستحب است انسان هنگام ورود به مسجد، دعا ها و اذکاری را که از ائمّه اطهار علیهم السلام هنگام ورود به مسجد نقل شده اند، بخواند. امام باقر علیه السلام از فرستاده نقل می فرماید که فرمود: «اذا دَخَلَ العبدُ المسجدَ فقال: أعوذُ بِاللَّهِ مِن الشیطانِ الرّجیمِ، قال: اوّه! کسرَ ظهری، و کتبَ اللَّهُ بِها عبادةَ سنة»[5]؛ درصورتی که مخلوق خدا هنگام ورود به مسجد استعاذه کند، شیطان می گوید: آه! کمرم شکست. و خداوند به جایزه این کار، برای او عبادت یک‌سال می نویسد. دعاهای دیگری نیز در روایات آمده اند که از ذکر آن‌ها دوری میکنیم.

مسجد و کلیسای جامع کوردوبا، بنایی تاریخی و باشکوه می‌باشد که تغییرات مذهبی که شهر کوردوبا با آن ها در حین تاریخ مواجه شده را به خیر به نمایش می‌گذارد. مسجد جامع کوردوبا، مسجد زیبایی می‌باشد که تأثیر دو مذهب مسیحیت و اسلام را علامت می‌دهد که حوزه‌‌ی اندلس را شکل دادند.

کوردوبا یا قُرطَبه شهری در حوزه‌ اَندَلُس در جنوب اسپانیا و مرکز استان کوردوبا در مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اسپانیا هست. «قرطبه» یکی از شهرهای پر اسم و رسم «اندلس» (اسپانیا) و پایتخت حکومت امویان در اندلس بود. از این شهر همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین مرکزها فرهنگ و تمدن و فرهنگ وتمدن اسلامی خیال میگردد.

مسلمانان درین شهر مسجدهای بزرگی را بنا کردند که مهمترین آن مسجد قرطبه در همین شهر بود. بنای این مسجد جامع را عبدالرحمن الداخل مؤسس دولت اموی اندلس در سال ۱۷۰ هجری قمری به سبک جامع دمشق شروع نمود.

مسجد – کلیسای جامع کوردوبا، یکی برجسته ترین آثار تاریخی اسپانیا می باشد که در فهرست میراث جهانی یونسکو جای دارد. این بنا که در ابتدا به عنوان یک مسجد ساخته شد و آن گاه به کلیسا تبدیل شد، معماری مخصوص خود را در طی سالها به خیر محافظت کرده است.

مسجد – کلیسای جامع مزکوئیتا بسیار منحصر به فرد می‌باشد. این مکان در قرن هشتم به صورت یک مسجد ساخته شد و ابعاد به کلیسای جامع تبدیل شد. بهتر است که برای بازدید از این بنا با یک راهنمای محلی هم پا شوید تا توضیحات بی نقص درباره ی این بنا را در دست شما قرار دهد.

بازدید از این بنا نسبتاًً دو تا سه ساعت زمان ما یحتاج داراست. ایجاد کرد این مسجد – کلیسای جامع رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در سال 784 آغاز شد. عبدالرحمن نخستین در قرن هشتم اقدام به ساخت مسجد اولیه کرد، عبدالرحمن دوم در قرن نهم این مسجد را گسترش بخشید. بعد از آن عبدالرحمن سوم نیز در قرن دهم اقدام به توسعه و گسترش مسجد نمود. آن گاه بعداز سالها با تصرف شهر کوردوبا بوسیله اسپانیایی ها، اندکی بازسازی شد و به کلیسای کاتولیک تبدیل شد و از قرن 16 تا امروز باقی مانده میباشد و یک کدام از مهمترین اثرها تاریخی در اسپانیا و معماری آندلس به شمار می رود.

مسجد و کلیسای جامع کوردوبا

تاریخچه ی کلیسای جامع کوردوبا

این بنا که با نام «مسجد بزرگ کوردوبا» نیز شناخته میشود، در حوزه‌ ی خودمختار اندلس اسپانیا آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و در شهر کوردوبا واقع گردیده‌است. تاریخدان ها معتقدند که در مکان امروزی این مسجد، آغاز معبدی رومی قرار داشت که آن را وقف خدای «ژانوس» کرده بودند. هنگامی خویشاوندان ویزیگوت، شهر کوردوبا را در سال 572 میلادی زیر سلطه ی خود درآورند، این معبد به یک کلیسا تبدیل شد.

امارات متحده عربی یکی‌از کشورهایی می باشد که ۷ حوزه‌ امیر نشین دارد و هرچند مساحت متعددی ندارد اکثری از جاذبه های توریسم را در خویش مکان داده می باشد که هنوز هم گزینه انتخاب بخش اعظمی از عموم میباشد. امروز مسجد روحانی زاید را در نظر گرفته ایم که در مثال خویش نادر نظیر می باشد.

درین مسجد گرانقدر می‌توانید بافت ساختاری متفاوتی را مشاهده کنید که از طلا و جواهرات و زیور آلات متعددی تزیین شده است. در مسجد شیخ زاید در امارات می توانید مطرح ترین فرش را ملاحظه کنید که به صورت مخصوص بدین جای تخصیص داراست. این فرش دست باف میباشد و هنرمند بلندمرتبه اهل ایران به اسم خالقی مسئول مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد این فرش بوده و با همیاری ۱۲۰۰ بافنده آن را ساخته میباشد این فرش که بیش از هفت هزار متر مربع اندازه و مساحت دارااست وزنی بالغ بر ۴۷ بدن داراست که دارای شهرت ترین جذاب در این مکان به حساب آورده می شود.

امارات متحده عربی یکی از کشورهایی میباشد که ۷ حوزه‌ امیر نشین دارد و هرچند مساحت متعددی ندارد بخش اعظمی از جاذبه های توریسم را در خویش مکان داده میباشد که هنوز هم گزینه تعیین اکثری از عموم می باشد. امروز مسجد روضه خوان زاید را در لحاظ گرفته ایم که در مثال خویش معدود نظیر است.

در‌این مسجد والا می‌توانید بافت ساختاری متفاوتی را مشاهده کنید که از طلا و زیور آلات متعددی تزیین گردیده است. در مسجد روضه خوان زاید در امارات می توانید مطرح ترین فرش را مشاهده کنید که به صورت منحصر به فرد به‌این جای تخصیص دارااست. این فرش دست بافت می باشد و رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد هنرمند تبارک اهل ایران به اسم خالقی مسئول این فرش بوده و با همیاری ۱۲۰۰ بافنده آن را ساخته است این فرش که بیش تر از هفت هزار متر مربع اندازه و مساحت دارااست وزنی بالغ بر ۴۷ بدن دارد که دارای شهرت ترین دیدنی در این جا به حساب آورده می شود.

از حیث اصلی ترین ها این فرش فقط عنصر والا این مسجد وجود ندارد به این دلیل آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که لوستر جان دار درین مسجد نیز در رسته وسیع ترین ها به حساب آورده می شود. این لوستر دارنده بعدها ده در ۱۵ متر هست و از طرفی با کریستال پر اسم و رسم در این صنعت ساخته شده و در مثال خویش بی سابقه می باشد.

توصيف کلی از بقعه شريف مسجدالاقصی

مقصود ازحرم شريف ، آن حوزه‌ قرار گرفته بر روی تپه کوچک و يا سکوی متعدد الاضلاع واقع در ضلع جنوب شرقی قسمت قديمی قدس است مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد . ابعاد اضلاع محدوده بقعه شريف بدين شرح میباشد.

ضلع جنوبی 281 م

ضلع شمالی 310 م

ضلع شرقی 462 م

ضلع غربی 491 م

اين حوزه‌ از دو ناحيه جنوبی و شرقی به حصار شهر که تاريخچه آن به زمان اسلامی سلسله ايوبی‌ها ، مملوکی‌ها و عثمانی باز میشود احاطه شد‌ه‌است ؛ و البته از دو ناحيه شمالی و غربی ، مسجد به رواق‌هايی احاطه شده که در طی ايوبی‌ها و مملوکيان ساخته شده بود . حريم مسجد الاقصی دربرگيرنده رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد صخره مبارکه‌ای میباشد که پيامبرگرامی اسلام از فراز آن به سماوات عروج کردند و گنبدی بر بالای آن بنا گردیده‌است.

تمام مساحت مسجدالاقصی که در برگيرنده ،گلدسته ها ، رواق‌ها ، مدارس علوم دينی ،‌گنبدها ، سقاخانه‌ها ، ايوان‌ها و محراب‌ها بوده برای مسلمان‌ها خجسته می باشد واين فرموده حقتعالی كه :

تمیز و منزه خدايی که شبانگاه مخلوق‌ی خود را از مسجدالحرام به مسجدالاقصی منتقل ایجاد کرد ، به همان آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مسجدی که پيرامونش را با علايم و آيات خويش خوش یمن گردانيده‌ايم ، براستی که او شنوا و بيناست .

کلیه اين حوزه‌ مسجدالاقصی نام و لقب مبارك گرفته هست و اين تسميه از پیمان پيامبر تا بعد از ظهر مملوکيان معمول بود و از اين زمان بقاع شريف لقب گرفت ، و بدين ترتيب از عهد نبوی تا فرصت مملوکيان بر آحاد اين حوزه‌ نام میمون مسجدالاقصی اطلاق داده شد . مملوکيان اداره مسجدالاقصی را از قدس تفکيک کرده و مديريت خاصی که به مدير حرم شريف موسوم گشت ، برای اين خواسته تعيين کردند .

بعد از آن، جز بازسازى‌هاى اصلاحى که هر از چندى توسط خلفا و امیران در مسجدالحرام اعمال مى‌یافت، کارى صورت نگرفت. با این حالا روشن می باشد که کلاً مجال مملوکى و عثمانى، بناى رواق‌هاى دور و بر مسجد، هر از چندى ترمیم و در مواردى از شالوده بازسازى مى‌شد. اخبار بسیارى از این بازسازى‌ها را در کتاب‌هاى تواریخ مکه و کتاب‌هایى که در تاریخ خلفاى مملوکى و عثمانى نگاشته گردیده‌است، مى‌قدرت دریافت. ننوشتن این افزوده‌ها آغاز بدان ادله میباشد که افزون بر آن‌ها گسترش جدى صورت نمى‌گرفته و تنها به نوسازى‌ توجه مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مى‌شده است. به علاوه، به قدرى خبر ها آن ها فراوان می باشد که در‌این مختصر امکان پرداختن به آن‌ها نیست. کتیبه‌هاى متعددى از این بازسازى‌ها به ویژه به فرصت قایتباى، از سلاطین گرانقدر مملوکى در قرن نهم هجرى باقى باقی مانده است. موقتا با نگاهى به بناى رواق‌هاى اطراف مسجد مى‌قدرت دریافت که معمارى آن به جا مانده بعدازظهر مملوکى و به‌ ویژه روزگار عثمانى میباشد.

در سال ۱۳۶۸ قمرى، (۱۳۲۸ ش) ملک عبدالعزیز امرکرد تا مسجد را از هر سو توسعه و گسترش دهند. این پیشرفت که از سال ۱۳۷۵ قمرى/۱۳۳۵ ش. استارت شد، مساحت مسجد را تا ۱۶۰۸۶۱ متر رساند. این مقدار مساحت، براى جمعیت نمازگزارى بالغ بر سیصد هزار تن در حیث گرفته شد. تعداد درهاى مسجد نیز در‌این ارتقاء تا ۶۴ رسید. ملک فهد که به دنبال مرگ برادرش خالد، در سال ۱۴۰۲ ق. /۱۳۶۱ ش. به‌ سلطنت رسید، یکى از کارهاى اساسى خود را رسیدگى به امور حرمین شریفین قرار اعطا کرد. وى به سال ۱۴۰۹ قمرى رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد ، تصمیم گرفت، مسجدالحرام را به صورت بى‌سابقه‌اى ارتقاء دهد و به اصلاح و ترمیم آن و اطرافش بپردازد. این ارتقاء تا این تاریخ، بیشترین افزایشى بود که در زمان تاریخ مسجدالحرام درین مسجد انجام شده بود.

افزوده دوم سعودى، به طور عمده در قسمت غربى مسجد صورت گرفت و محدوده‌اى به وسعت ۷۶۰۰۰ هزار مترمربع را درین قسمت، به صورت یک مربع در ضلع غربى مسجد بر آن ادامه داد. دو مناره بزرگ که هریک به ارتفاع ۸۹ متر بود، در آن قسمت بنا گردید. به علاوه سه قبه تعالی در وسط سطح افزوده شده ساخته شد که هر مورد بر چهار ستون استوار، بنا شده است. گفتنى می‌باشد، تعداد مأذنه‌هاى فعلى مسجدالحرام، نُه عدد مى‌باشد. به علاوه، اقدامات اساسى دیگرى مانند بناى زیرزمین، ایجاد کرد یک طبقه روى طبقه همکف و نیز آماده سازى سطح آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بالاى طبقه آغاز براى اقامه نماز از کارهایى بود که صورت گرفت. هچنین براى انتقال زائران به طبقه اولیه و بام آن، افزون بر سرویس پله‌هاى عادى، یک‌سری آسانسور برقى در قسمت‌هاى متعدد مسجد نصب گردید.

غرض ازحرم شريف ، آن حوزه‌ قرار گرفته بر روی تپه خرد و يا سکوی گوناگون الاضلاع بنا شده در ضلع جنوب شرقی نصیب قديمی قدس میباشد . ابعاد اضلاع محدوده بقاع شريف بدين شرح میباشد.

ضلع جنوبی 281 م

ضلع شمالی 310 م

ضلع شرقی 462 م

ضلع غربی 491 م

اين حوزه‌ از دو ناحيه جنوبی و شرقی به حصار شهر که تاريخچه آن به فرصت اسلامی سلسله ايوبی‌ها ، مملوکی‌ها و عثمانی گشوده می‌گردد تسلط گردیده است ؛ و اما از دو ناحيه شمالی و غربی ، مسجد به رواق‌هايی احاطه گردیده که در زمان ايوبی‌ها و مملوکيان تشکیل شده بود . حريم مسجد دربرگيرنده صخره مبارکه‌ای میباشد که پيامبرگرامی اسلام از فراز آن به سماوات عروج کردند مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و گنبدی بر بالای آن سازه گردیده است.

کل مساحت مسجدالاقصی که در برگيرنده ،گلدسته ها ، رواق‌ها ، مدارس علم ها دينی ،‌گنبدها ، سقاخانه‌ها ، ايوان‌ها و محراب‌ها بوده برای مسلمان ها خوش‌یمن میباشد واين فرموده حقتعالی كه :

پاک و پاک خدايی که شبانگاه عبد و بنده‌ی خویش را از مسجدالحرام به مسجدالاقصی منتقل ساخت ، به به عبارتی مسجدی که پيرامونش را با علايم و آيات خويش خوش‌یمن گردانيده‌ايم ، براستی که وی شنوا و بيناست.

همگی اين حوزه‌ مسجدالاقصی اسم و کنیه مبارك گرفته می باشد و اين تسميه از قسم پيامبر تا زمان مملوکيان معمول بود و از اين فرصت حرم شريف کنیه گرفت ، و بدين ترتيب از قسم نبوی تا عصر مملوکيان بر تمام اين حوزه‌ اسم میمون مسجدالاقصی اطلاق داده شد . مملوکيان اداره مسجدالاقصی را از قدس تفکيک کرده و مديريت خاصی رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد که به مدير مقبره شريف موسوم گشت ، برای اين مراد تعيين کردند . ابعاد مسجد ابراهيم یا این که الخليل را به اين مديريت ملحق ساختند و از اين پس مالک اين منزلت به مدير حرمين شريف ملقب شد _ به استناد آثار و نقش ونگارهای اسلامی مملوکيان که با مقصود مستندسازی اکثر وقت ها اثر ها برجسته معماری اسلامی انجام گرفته _ ، و اين نامگذاری تاکنون در ميان مسلمان‌ها متداول مانده میباشد ونام مسجد خجسته الاقصی را بکار برده‌اند تا گاهی بر مسجد سرپوشيده وگاهی ديگر بر نصیب مبارک دلالت کرده باشند . بقعه شريف به حرم قدس نيز دارای شهرت گشت.

مایحتاج به ياد آوريست که درطول تاريخ اسلامی و تاکنون هيچگونه تغييری در مساحت مقبره شريف روی نداده می‌باشد . بقاع شريف دارنده چهارده دروازه بوده میباشد که چهار دروازه بعد از فتح قدس بدست صلاح الدين و تحت عنوان تدبيری امنيتی برای حمايت از اين درجه ، مسدود شدند . اين چهار دروازه عبارتند از : باب الرحمه بنا شده در ضلع آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شرقی بوده و سه دروازه ديگر که به لحاظ باستانی به شخصی ، زوجی و سهتايی دارای اسم و رسم بوده و در ضلع جنوبی حرم شريف واقع میباشد .